योजना/ग्रामपंचायती अंतर्गत जिल्हा परिषदेच्या विविध योजना ग्रामीण विकास आणि शाश्वत विकासासाठी राबविल्या जातात. या योजनांचा उद्देश ग्रामविकास, ग्रामीण आरोग्य, शिक्षण, महिला सक्षमीकरण, कृषी विकास आणि सामाजिक सुरक्षा वाढविणे आहे. खाली काही प्रमुख योजनांची यादी दिली आहे:
1. महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA):
- उद्देश: ग्रामीण भागात रोजगार हमी देणे आणि ग्रामीण आधारभूत सुविधा निर्माण करणे.
- वैशिष्ट्ये: 100 दिवसांचे रोजगार हमी, मजुरीचे त्वरित पेमेंट, स्थानिक पातळीवर श्रमसाध्य कामे.
2. प्रधानमंत्री आवास योजना – ग्रामीण (PMAY-G):
- उद्देश: ग्रामीण गरीबांसाठी पक्की घरे बांधणे.
- वैशिष्ट्ये: लाभार्थ्यांना आर्थिक मदत, त्वरित आणि पारदर्शी प्रक्रिया.
3. स्वच्छ भारत मिशन – ग्रामीण (SBM-G):
- उद्देश: ग्रामीण भागात स्वच्छता सुधारणे आणि उघड्यावर शौचमुक्त बनवणे.
- वैशिष्ट्ये: व्यक्तिगत शौचालये, सार्वजनिक स्वच्छता सुविधा, स्वच्छता प्रचार.
4. प्रधानमंत्री ग्राम सड़क योजना (PMGSY):
- उद्देश: ग्रामीण भागात पायाभूत रस्ते जोडणी.
- वैशिष्ट्ये: नवीन रस्ते बांधकाम, विद्यमान रस्त्यांचे सुधारीकरण.
5. राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका अभियान (NRLM):
- उद्देश: ग्रामीण भागात स्वयंसेवी संस्थांच्या माध्यमातून महिला सक्षमीकरण आणि आजीविका साधनांचा विकास.
- वैशिष्ट्ये: स्वयं-सहायता गट, कौशल्य प्रशिक्षण, आर्थिक मदत.
6. राष्ट्रीय ग्रामीण पेयजल कार्यक्रम (NRDWP):
- उद्देश: ग्रामीण भागात सुरक्षित पेयजल पुरवठा.
- वैशिष्ट्ये: जल स्त्रोतांची निर्मिती, जल शुद्धीकरण सुविधा, पाणी साठवण.
7. मिड-डे मील योजना (MDM):
- उद्देश: शालेय मुलांना पोषणयुक्त आहार पुरवणे.
- वैशिष्ट्ये: शाळांमध्ये मोफत भोजन, पोषण सुधारणा, शालेय उपस्थिती वाढवणे.
8. प्रधानमंत्री कौशल विकास योजना (PMKVY):
- उद्देश: ग्रामीण युवकांना कौशल्य प्रशिक्षण देऊन रोजगारक्षम बनवणे.
- वैशिष्ट्ये: विविध कौशल्य प्रशिक्षण कार्यक्रम, प्रमाणपत्रे, रोजगार संधी.
9. आयुष्मान भारत योजना (PMJAY):
- उद्देश: ग्रामीण गरीब कुटुंबांना आरोग्य विमा कवच.
- वैशिष्ट्ये: वार्षिक आरोग्य कवच, सरकारी आणि खाजगी रुग्णालयांमध्ये मोफत उपचार.
10. एकात्मिक बाल विकास सेवा योजना (ICDS):
- उद्देश: बालकांचा सर्वांगीण विकास.
- वैशिष्ट्ये: अंगणवाडी केंद्रे, पोषण आहार, पूर्व प्राथमिक शिक्षण, आरोग्य तपासणी.
11. राष्ट्रीय आरोग्य अभियान (NHM):
- उद्देश: ग्रामीण आरोग्य सुविधा सुधारणा.
- वैशिष्ट्ये: प्राथमिक आरोग्य केंद्रे, सामुदायिक आरोग्य केंद्रे, मातृत्व आणि बाल आरोग्य सेवा.
12. जल जीवन मिशन (JJM):
- उद्देश: प्रत्येक घराला नळद्वारे शुद्ध पाणी पुरवठा.
- वैशिष्ट्ये: ग्रामीण पाणी पुरवठा योजना, जल स्रोत व्यवस्थापन, शुद्धीकरण प्रक्रिया.
13. ग्रामीण महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी योजना:
- विविध योजना आणि कार्यक्रम महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी.
या योजनांचा लाभ घेताना संबंधित ग्रामपंचायत, जिल्हा परिषद आणि स्थानिक प्रशासनाच्या कार्यालयात संपर्क साधावा. तसेच, सरकारी वेबसाईटवरून अधिकृत माहिती आणि मार्गदर्शन मिळवावे.
Pingback: PMAY 2.0/Gramin-Urban/प्रधानमंत्री आवास योजना २०२५: पात्रता, अर्ज प्रक्रिया आणि लाभार्थी यादी [sarkari gr] - सरकारीGR.in
Pingback: Ration Card E-kyc Maharashtra/28 फेब्रुवारीपूर्वी आधार प्रमाणीकरण (ई-केवायसी) करा अन्यथा अन्नधान्य पुरवठा थांबण्या