जास्त उतपान्नासाठी ऊस लागवडीचे प्रमुख प्रकार./Sugarcane cultivation(ऊस लागवड) [Sarkari gr website]

sugarcane cultivation/ऊस लागवड/मराठवाड्यात ऊस लागवडीचे प्रमुख प्रकार आहेत, ज्याचा वापर शेतकरी त्यांच्या जमिनीची परिस्थिती, उपलब्ध पाणी, आणि उत्पादनक्षमतेनुसार करतात. खालीलप्रमाणे ऊस लागवडीचे प्रमुख प्रकार आणि त्यांचे सविस्तर वर्णन दिले आहे:

1. सपाट पद्धत (Flat Bed Method)

• वर्णन: या पद्धतीत सरळ सपाट जमिनीत ऊसाच्या कांड्या पसरवल्या जातात. या पद्धतीत पाण्याचे नियोजन सोपे असते, परंतु पाणी साचण्याची समस्या निर्माण होऊ शकते.

• वापर: ज्या ठिकाणी जमीन सपाट आहे, तेथे या पद्धतीचा वापर केला जातो.

• फायदे: लागवड सोपी आणि कमी खर्चिक.

2. चर पद्धत (Trench Method)

• वर्णन: या पद्धतीत जमिनीत खोल चर (खड्डे) तयार केले जातात आणि त्यात ऊसाच्या कांड्या लावल्या जातात. हे खड्डे पाण्याच्या साचण्याच्या दृष्टीने उपयुक्त असतात.

• वापर: जिथे पाण्याचा ताण जास्त आहे तिथे वापरले जाते.

• फायदे: पाण्याची बचत होते आणि उगवण चांगली होते.

3. रिंग पिट पद्धत (Ring Pit Method)

• वर्णन: जमिनीत गोलाकार खड्डे (रिंग पिट्स) तयार केले जातात आणि त्यात ऊसाच्या कांड्या लावतात. खड्ड्यात सेंद्रिय खत आणि पाणी दिले जाते.

• वापर: जिथे पाण्याची कमी उपलब्धता आहे, तिथे वापरली जाते.

• फायदे: कमी पाण्यात चांगले उत्पादन.

4. जमिनीवर रांगेत लागवड (Furrow Method)

• वर्णन: जमिनीवर सरळ रांगा तयार करून त्यात ऊस लावतात. यामध्ये पाण्याचे नियोजन चांगले करता येते.

• वापर: मोठ्या जमिनीसाठी आणि जिथे सिंचनाची सुविधा चांगली आहे.

• फायदे: पाणी व्यवस्थापन चांगले होते.

5. बुडवण पद्धत (Settling Method)

• वर्णन: ऊसाच्या लहान रोपांचा वापर करून लागवड केली जाते. या पद्धतीत, कांड्यांच्या ऐवजी लहान रोपांची लागवड होते.

• वापर: मुख्यतः प्रयोगशील शेतकरी वापरतात.

• फायदे: जलद उगवण आणि जलसिंचनात सुलभता.

6. डबल लाइन पद्धत (Double Line Method)

• वर्णन: दोन ओळींमध्ये ऊसाची लागवड केली जाते आणि त्यानंतर थोडी जागा सोडली जाते. त्यामुळे पिकाचे व्यवस्थापन सोपे होते.

• वापर: उच्च उत्पादनक्षमतेसाठी वापरली जाते.

• फायदे: पिकांची निगा राखणे सोपे जाते आणि प्रकाश-संवर्धन चांगले होते.

7. बेड-फर्रू पद्धत (Bed-Furrow System)

• वर्णन: या पद्धतीत बेड्स तयार करून त्यामध्ये फर्रू केले जातात. या पद्धतीत पाणी साचत नाही, आणि फसलाही चांगला मिळतो.

• वापर: पाण्याचा योग्य वापर करणाऱ्या जमिनीत.

• फायदे: कमी देखभाल आणि चांगले उत्पादन.

या पद्धतींचा वापर शेतकऱ्यांच्या गरजेनुसार आणि जमिनीच्या स्थितीनुसार केला जातो. ऊस लागवड पद्धती योग्यरित्या निवडल्यास उत्पादनक्षमता वाढून अधिक फायदेशीर ठरते.

ऊस लागवड करण्यासाठी खालील तक्ता लक्षात घ्या:

ऊस लागवड तक्ता

घटक	तपशील
पिकाची निवड	ऊसाची योग्य जात निवडा
भूमीची तयारी	जमीन नीट जुळा, गाळा आणि खणून काढा
खते	नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅशियमचे प्रमाण तपासा
पाण्याची व्यवस्था	ड्रिप इरिगेशन किंवा पूरक पाण्याची व्यवस्था ठरवा
लागवडीचा काळ	वर्षा काळ किंवा इतर योग्य काळ निवडा
आंतरपिकं	कमी पाण्याची गरज असणारी आंतरपिकं लागवा (उदाहरणार्थ: मूळे)
किटकनाशक	किटकनाशकांचा वापर आवश्यक असल्यास करा
पिकांची पेरणी	पेरणी योग्य अंतराने करा (उदाहरणार्थ: 4-5 फूट)
संगोपन	नियमित पाण्याचा पुरवठा आणि योग्य खतांचा वापर

टिपा:

• अवश्यक माहिती: स्थानिक हवामान आणि मातीचा तपशील लक्षात घ्या.
• कृषी तज्ञांची मदत: क्षेत्रीय कृषी तज्ञांशी चर्चा करा.

अधिक माहिती हवी असल्यास विचारू शकता !

जास्त उत्पन्न देणाऱ्या ऊसाच्या विविध प्रजाती